Akut İskemik İnme Sonrası Antikoagülasyon Başlama Zamanlaması: Erken Tedavi Daha Güvenli ve Etkili mi?
- SmartClinic
- 5 Tem
- 2 dakikada okunur
🧠 Giriş
Atriyal fibrilasyon (AF) kaynaklı iskemik inmeler, diğer nedenlere bağlı inmelerden daha ciddi seyirli olup yüksek sekeller bırakabilir. Bu hastalarda oral antikoagülan (OAK) tedavi ile sekonder koruma sağlanması standart bir yaklaşımdır. Ancak, akut iskemik inme sonrası antikoagülasyon ne zaman başlamalı? sorusu hala birçok klinisyenin önünde bir belirsizlik olarak duruyor.
Bu soruya ışık tutmak amacıyla yürütülen CATALYST çalışması, erken (≤4 gün) ve geç (≥5 gün) OAK başlama stratejilerini karşılaştırarak doktorlara güçlü kanıta dayalı öneriler sunuyor.
🔬 CATALYST Çalışması: Ne İncelendi?
Lancet’te 2025 Temmuz'unda yayınlanan bu bireysel katılımcı verileri meta-analizi, TIMING, ELAN, OPTIMAS ve START adlı dört randomize kontrollü çalışmadan elde edilen toplam 5441 hastanın verilerini analiz etti. Tüm hastalarda atriyal fibrilasyona bağlı akut iskemik inme mevcuttu ve tedavi olarak doğrudan oral antikoagülan (DOAK) kullanıldı.
Çalışmanın ana amacı, erken antikoagülasyonun tekrarlayan iskemik inme, semptomatik intrakraniyal kanama veya sınıflandırılamayan inme riskini azaltıp azaltmadığını araştırmaktı.
📊 Temel Bulgular
Erken DOAK başlanan hastalarda (%2,1), geç başlananlara (%3,0) kıyasla anlamlı şekilde daha düşük primer sonlanım görüldü (OR 0,70; p=0,039)
Tekrarlayan iskemik inme riski erken tedavi grubunda %1,7 iken geç grupta %2,6 idi (OR 0,66; p=0,029)
Semptomatik intrakraniyal kanama oranı iki grupta da %0,4 olup artış göstermedi
30 günlük mortalite erken grupta %3,7, geç grupta %4,4 olarak bildirildi (istatistiksel olarak anlamlı değil)
🧑⚕️ Klinik Yorum ve Pratik Öneriler
Erken DOAK başlama, tekrarlayan iskemik inme riskini azaltmakta etkili görünüyor.
Kanama riski açısından istatistiksel olarak anlamlı bir artış gözlenmemiştir.
Bu veriler, doktorların tedavi kararlarını netleştirmede yol gösterici olabilir. Özellikle klinik pratikte "14 gün bekleyelim mi?" sorusunun yerine, bireysel hasta özelliklerine göre 4 gün içinde DOAK başlamak daha doğru olabilir.
🔎 Alt Grup Bulguları
Sonuçlar; yaş, cinsiyet, daha önce antikoagülasyon kullanımı, trombolitik veya trombektomi uygulanmış olması gibi alt gruplarda tutarlılık gösterdi.
Özellikle NIHSS skoru 0–10 olan hafif ve orta dereceli inmelerde, erken başlama daha avantajlı bulundu.
📌 Sonuç
CATALYST verileri, akut iskemik inme sonrası atriyal fibrilasyonu olan hastalarda DOAK başlanmasını geciktirmeye gerek olmadığını, aksine erken başlama ile fayda sağlandığını ortaya koyuyor. Elbette, çok ağır inme geçiren ya da ciddi hemorajik transformasyonu olan hastalarda karar bireysel olarak verilmelidir.
Yorumlar